|
- Páta | - Srbská čítanka | - |
"Brunčiko, Brunčiko, što-ha je so ći stało?" prašeše so Janinka. Ale Brunčik njemóžeše ani słowčka ze sebje wurazyć, a płakaše a płakaše, "Što je so ći stało?" Ale Brunčik płakaše a płakaše.
Tuž so Janinka k njemu sydny, połoži jemu ruku na ramjo. "Słyšiš, Brunčiko, słyšiš? Što je so ći stało, što? Słyšiš, ty mój luby Brunčiko, što?" A Brunčik płakaše a płakaše, hač so wupłaka, a jenož hišće jikaše. "Što je so ći stało, Brunčiko, što? Tak to tola praj!" - "Ach, wona ma kwas!"- "Štó?" - "Wjerunka." - "Kotra Wjerunka? Ta z róžowca? Wšak sym sej ja to mysłila." - "Haj, a bjerje sej toho Wjerunka. To je mje wón tehdom tak zbił." - "Ach wón?" - "Wón. Ja sym tam pola Wjerunki pobył, ale jenož na wokomik, a syrn so jeje woprašał, by-li wona tež chcyła tajki brunčk być. Wona bě mi jónu powědała, zo by to chcyła. A tu wón přileća, a poča mje bić, a zawoła sej hišće jednoho, a woboj mje biještaj, hač mje potom wo zemju wrjesnyštaj. Wot toho časa tam był njejsym, a hdyž sym tam dźensa lećał pohladać, maja tam kwas."
A hižo Brunčik zas płakaše a płakaše a bjez dźiwa, zo běše Janincy joho žel.
"Ach, ach, Brunčiko, wšak sym so ja toho stajnje bojała, a ty ně, ně - zo budźeš posłuchać. Wěš hišće? Widžiš, kak sy juž zas njeposłušny był. Kotry posłušny brunck wopušći dha swoje městno, a leći, hdźež nima lećeć? A potom, Brunčiko, Brunčiko, štó-ha je to hdy słyšał, zo by brunčk khodźił za Wjerunku, a zo by sej docyła na nju myslił? Ně, to njeje posłušnosć. Tak to Bóh knjez njecha. A štož mje najbóle na tebje mjerza, to jo, Brunčiko, zo sy nanka a maćeŕku wobšudžił. Sy dźěn rjekł, zo sy tehdom padnył. To maš nětko łžu na swědomju." - "Ale ja tola łhał njejsym. Sym na zemju padnył." - "Haj, ale łhał sy tola. Woni su sej to hinak myslili, a sy to tež chcył! Njewurěčuj so! Z tym to jenož zhóršiš. Nětkle skoku hišće leć, a šikowanje swěć, a potom to wšitko wuznaj."
A Brunčik sej rěčeć da. Lećeše a šikowanje swěćeše, dóniž nank z kmótom po nejho přilećeštaj. A lećachu a njeprajichu sebi ani słowčka. Ale hdyž mějachu so rozeńć, poča so Brunčik spowědać: "Prošu waju, nanko a kmótře, - hdyž mějach tehdom tu wuwalenu nohu, njejsym ja na zemju padnył. Dwaj wjerunkaj běštaj so do mnje dałoj a mje zbiłoj." - "Wjerunkaj? A čehodla byštaj će zbiłoj?" - "Ja, ja - a sym něšto króć tam při tym róžowcu pobył, - prošu waju, wodajtaj mi to! Je mi toho žel." - Nankej stupichu sylzy do woči: "Ach, ach, ale, ja ći to wodam," a Brunčik wokoša jemu ruku.
Z maćeŕku běše to tež tak. Da so do płača, ale rjekny, zo jemu to woda, jenož hdy by hižo swěrnje posłuchał. A běše zas derje, aře Brunčikej njeběše hišće derje. Swěćeše, swěćeše, swěrnje swěćeše, ale běše wohańbjeny a skoro ani njerěčeše.
Jónu hižo pozdźe, hdyž wšitcy ležachu, mysleše maćeŕka, zo Brunčik spi, a poča nankej mjelčo powědać: "Tak tu běše Janinka, a powědaše, zo budźe hižo čas, zo bychmy Brunčika woženili." Brunčik wšak njespaše a słyšeše to. "Ně, ně, maćeŕka, ja so ženić njebudu." - "I, mjelč! Čehodla by so nježenił?" - "Ně, ja so njebudu ženić." - "I, so tola woženiš." - "Ach ně, maćeŕka, ja so njewoženju." - "Nó, tak nic. Ale nětk 'nož spi!"
A Brunčik spaše. Ale druhi dźeń załoži pola Janinki. "Ja so njebudu ženić." - "Ty zo so njebudźeš ženić? A čehodla by so nježenił?" - "Wšak so njetrjeba kóždy ženić." - "Štóž njemóže, njetrjeba, ale štóž móže, dyrbi. Z najmjeńša so kóždy posłušny brunčk ženi, móže-li. Tak to Bóh knjez chce. A nětk sej rozmysli, chceš-li tohodla posłuchać, zo so to tebi abo někomu druhemu lubi, abo tohodla, a jenož tohodla, zo to Bóh knjez tak chce." - "Ale wšak so ty tež wudała njejsy." - "Njejsym, - dokelž njejsym mohła. Muška njemóže hić, a njemóže sej někoho brašćić. Wona dyrbi čakać, dóńž sej někajki posłušny brunčk po nju přińdźe. A hdyž žadyn posłušny brunčk njepřińdźe, tak wostanje čas žiwjenja swobodna, a wě, zo njeje tohodla nichtó po nju přišoł, dokelž jó to Bóh knjez tak chcył. Nětkle to hišće njekhwata, ale ty so wožeń, dokelž to Bóh knjez tak chce. Wšak je maćeŕka hižo stara, a póčnje tak někak khorować. Njechaš dha, zo by sej mohła tola łróšku wotpočnyć? Tak juž leć! Wšakto hižo dołho trać njebudźe."
A Brunčik njepraji ničo, a lećeše, a swěćeše a swěćeše. Wšak to hižo dołho njetraješe, a poča zyma być. A tuž so brunčki zrěčachu, zo nihdźe njepoleća. Jenož zo so hišće pola Janinki zeńdu. A zeńdźechu so, kmót a kmótřička a Muška, a nank a maćeŕka a Brunčik, potom hišće tón młody a stary brunčk ze stłanja, a powědachu sej a mějachu so rjenje. Brunčik sedźeše při Janincy, běše dobreje mysle, ale njepraji ničo. Maćeŕka boješe so jara zymy. Drjewa drje maju dosć, mysleše při sebi, ale zo je tajka hubjena, zo njewě, přětraje-li to. Ale tón stary brunčk ze stłanja wěšćeše, zo njebudźe zła zyma, zo je to pytnył na mrójach. A tak sej powědachu, dóńž so zas njerozžohnowachu, a kóždy lećeše swój puć. Janinka stoješe před khěžku w mochu a hladaše za nimi.
Wšak běše hižo zyma. Maćeŕka so hnydom lehny, a nank z Brunčikom daštaj so do dźěła. Wšitko znosyštaj do kuchnje, zamknyštaj znutřka durje, zastorčištaj zasuwu, zatykaštaj wokna a durje z mochom, - a nětk njech to božemje mjerznje. Ale maćeŕka strachowaše so tola. Hišće sa pomodlichu:
O, mój najlubši Jězusko,
Sčiń sebi we mni čiste žłobjatko!
Wotpočuj w mojej wutrobje,
A njedaj mi zabyć na Tebje!
a spachu a spachu a spachu. Rjenje so jim to spinkaše.
Z "Brunčkow" J. Karafiata. Přeł. C. Wjeńk,
zpět na obsah 
Další: Zdźerž serbski lud!