|
- Páta | - Srbská èítanka | - |
pøi swjed¼enju 20lìtneho wobstaæa "Towaøstwa serbskich burow" w Ma³ym Wjelkowje 11. oktobra 1908.
Èesæeni pøitomni,
lubi serbscy hospodarjo, lube serbske hospozy!
Mi je so wot èesæeneho predsydstwa "Towaøstwa serbskich burow" dowìri³ rjany nadawk, was w tutej sali d¼ensa z pøimìrjenym toastom postrowiæ. Dokel¾ sæe d¼ensa, ¹to¾ je porìdko takle mu¾owje a ¾ony zhromad¼eni, sym sebi wotmysli³, wulkotnu wa¾nosæ serbskeje hospodaàskeje swójby za na¹ lud a kraj wuzbìhnyæ a wos³awiæ.
Wo swójbje chcu porìèeæ, po tajkim wo serbskim hospodarju, wo serbskej hospozy a wo serbskich d¼ìæoch. -
Nale¾nje pro¹u, pøikhilæe ini lubosæiwje wucho a wutrobu!
Wo swójbje rìèu, wo serbskej hospodaàskej swójbje rìèu:
Mu¾ dyrbi mìæ jasne woko, wótru wolu a worclowy rjap.
®ona dyrbi mìæ we wutrobje lubosæ, we swójbje sæeøpnosæ a w domjacym d¼ìle wutrajnosæ.
Mu¾ je knjez na polach a dyrbi swoju hordosæ pytaæ w dobrym d¼ì³anju rolow.
®ona je knjeni we domje a dyrbi swoju èesæ hladaæ w porjadnosæi doma a hród¼ow.
Mu¾ dyrbi byæ kruty sto³p, woko³o kotreho¾ so wjeræi ¾iwjenje cy³eho kub³a, cy³eho statoka.
®ona dyrbi byæ pìstoñèa, ke kotrej¾ cy³y dwór a dom so z lubosæu a z dowìru t³óèi.
Hdy¾ mu¾ dyrbi byæ kruty z lud¼imi w d¼ele a na polach a hdy¾ so druhdy hrabnyæ da wot nah³osæe, to ¾ona dyrbi doma zaso narunaæ z lubym wóèkom a pøeæelnym s³owom, zo cy³y dom wostanje w pøezjednosæi a spokojnosæi.
Spokojna pøezjednosæ mjenujcy dyrbi byæ to, ¹to¾ je d¼ìæom kolebka, w kotrej¾ kó¾demu so dóstawa wotpoènjenja a pokoja, noweje lubosæe a èerstweho ló¹ta do d¼ì³a.
D¼ìæi su a dyrbja byæ wjeso³osæ star¹ich, jich najdró¾¹i pok³ad, jich najrjeñ¹a nad¼ìja za pøichod, jich s³ódki tró¹t na wumìnku a jich lubosæiwa pomoc na khoro³o¾u.
Ka¾ su star¹i a d¼ìæi jedneje krwje, tak dyrbja te¾ byæ jedneje mysle, jednoho pøeswìdèenja; d¼ìæi dyrbja byæ po star¹ich. Nan a maæ a d¼ìæi tworja swójbu, tworja æìlny a duchowny cy³k, tworja kó¾demu ludej ¾ór³o ¾iwjenja a sto³p narodneho byæa.
Tu maæe a tu wid¼iæe wulku, haj wulkotnu wa¾nosæ swójby; z toho póznawaæe pak te¾ wulku zamo³witosæ nana a maæerje napøeæo d¼eæom, wulku swjatu zamo³witosæ d¼ìæi napøeæo nanej a maæeri.
Star¹i, bud¼æe sprawni a kruæi we wotæehnjenju d¼ìæi: wy sæe serbscy, te¾ d¼ìæi dyrbja byæ a dyrbja wostaæ serbske. Tu¾ hladajæe na to, zo wa¹e d¼eæi njecinja nihdy na nihdy ¾adne cuze wopièenje, ¾adne ko³wrotne kekleàstwo, ¾adnu h³upu nadutosæ a ¾adne pojacojte brojenje z pjenjezami. Bud¼æe kruæi napøeæo d¼ìæom, hewak potom w jich rukach tra¹ pojìd¼e kuble¹ko a na kruchi bud¼e wa¹a swójba, wa¹a swójba, kotra¾ je lìtstotki do³ho sta³a z èesæu, so ¾iwi³a po sprawnosæi a haji³a serbsku krew´ a serbsku rìè, serbski raz a serbske mieno. Star¹i, serbscy lubi star¹i, bud¼æe kruæi, ¾eleznje kruæi napøeæo d¼ìæom! Èas je stra¹ny, na¹ èas je zatra¹nje ¶tra¹ny! - A nas Serbow je tak ma³o! -
Kó¾dy serbski dwór dyrbi byæ ¹kitaà a zakhowaà serbskeje zemje; kó¾dy serbski dom dyrbi byæ lubozna kapa³ka èestneho a køesæanskeho serbskeho ¾iwjenja, kó¾da serbska hospodaøska swójba dyrbi byæ studnja, njezaprahnita studnja serbskeho byæa a tyæa -
Haj, lubi serbscy hospodarjo, lube serbske hospozy, tajki dyrbi byæ serbski hospodaà, dobry rólnik wonka. Tajka dyrbi byæ serbska burowka, dobra hospoza doma. Tajki dyrbi byæ serbski dwór a serbski dom. Tajka dyrbi byæ serbska hospodaàska swójba. Za cy³u swójbu a cy³y dwór pak njech p³aæi pøez cy³e lìto: Spìwaj a d¼ì³aj! Bóh da³, zo by kó¾da serbska hospodarska swójba by³a -tajka! - Potom mó¾emy z wìstosæu woèakowaæ, zo Bóh bud¼e dale z nami, z na¹imi polemi, dworami, domami a swójbami, potom bud¼e na wìki traæ a rosæ a kæìæ nam serbska zemja luba! Potom bud¼e èestna, pilna, solidna a bohabojazna hospodarska swójba nam dale d¼er¾eæ serbsku zemju, serbsku krew´, serbsku rìè, serbsku èesæ a serbsku hordosæ -
Tule nad¼ìju pak mam, hdy¾ nìtko hladam po tutej pøepjelnjenej sali, hdy¾ wid¼u pychu na¹ich serbskich hospodaàskich swójbow. Hi¹æe rosæe pak moja radosæ, hi¹æe bóle so zbìha moja nad¼ìja do pøichoda, hdy¾ wid¼u, zo je so k nam pøitowaø¹i³o telko knjezow a mu¾ow ze serbskeje inteligency. A moja móc so roz¹ìrja, moja krew´ so zapala a woèi a køid³a zbìhaju so z mocu horje k swìt³u a k swobod¼e -
W tutym zmys³u, lubi a cesæeni hosjpodarjo a hospozy a hosæo z intelligency, zbìham swoju ¹kleñcu a z cy³ej lubosæu serbskeje wutroby a z cy³ym wohnjom serbskeje krwje wam zawyskam: Njech wìènje traje, rosæe, kæìje serbska hospodaàska swójba. Tohodla was w lubosæi pro¹u, stañæe a pøimñæe so swojeje ¹kleñcy a zahrimajæe ze mnu:
Swìrnej serbskej hospodaàskej swójbje: S³awa!
£u¾ica 1908.
zpìt na obsah 
Dal¹í: Narodne pìsnièki