|
- Pįta | - Srbskį čķtanka | - |
Cesto huryju se hu nas w serbskem k¹aju na ma³kich górkach w¹ake nopa¹ki a gjarny¹ki, a we m³ogem namakajo se hy¹ęi gjarstka popje³a a w tych w“elikich m³ogi raz teke nģkotare carne a hopalone kósęi. Ga¾ na take mģsto stupijomy, ¼o¾ taki w¹aki glińany rģd se namakajo, ga mó¾omy ku¾dy raz wģste by¶, a¾ tamkor jo w starodawnych casach "kjarchob" by³, na kótarem¾ su na¹e stare serbske wó¶cy, ako hy¹ęi wboge tatany bģchu, swóje humarliki spalowali a zgroma¼ony popje³ ze ¶ģ³ow do takich gjarny¹kow sypali a pótora do zeme stajali a zakopowali. Na tych ma³ych carnych a ¹erych nopa¹kach ńejo nic napisane, aby nģchten mog³ hucyta¶, kak abo co tam jo se sta³o; p¹eto pak hulicuju nam take cąopowe huzbytki kradu a zjawńe wo ¶amnych, ¾a³ostnych casach, ga¾ na¹e serbske wó¶cy su hy¹ęi tatany byli a su swóje humarliki spalowali a kósęi a popje³ do zagąebni¹ęow zachowali w takich gjarny¹kach. Wóni hulicuju p¶i tom na¹omu nģtej¹nemu narodu, a¾ p¶i takich zakopowańach ńejo by³a ¾edneje na¼ģje, ¾ednogo spokojeńa, ¾ednogo hoch³o¼eńa, ¾ednogo humo¾nika dani¾ pomocnika. Tatańska ¶amnosę a p¶ibogojska pomrokotnosę jo tencas pok¹ywa³a serbski lud a serbski kraj.
P¶ed towzynt lģtami na¹e stare serbske wó¶cy nic ńewģ¼echu wo ¾ywem Bogu na ńebju a jogo lubem synu, ale p¶emodlachu se p¶ibogam ako w¹ykne druge ludy hoko³o nich, ku kótarym¾ wjase³a powģsę wo Jģzom Kristusu hy¹ęi p¶i¹³a ńebģ¹o.
A take p¶ibogojstwo cyńachu wóni na górach a p¶i w¹akich w“elikich kameńach, ken¾ hy¹ęi nģto how a tam la¾e, a ken¾ w k¶esęijanskich casach mģ "cartowy kameń" dostachu. Te¾ w gó³ach a nasypanych gro¼i¹ęach wón³ swójich bogow cesęowachu. To¶ te p¶ibogi bģchu z dąewa, z kameńa abo te¾ z kupra, a m³oge mģjachu wģcej ako jadno c³ow“ecne hoblico. P¶ibogi bģchu dwóje, jadne dobre - bģ³e - a druge z³e - carne. K bģ³ym bogam se módlachu, aby jira w¹ykno dobre hobra¼ili, k carnym pak, aby nic z³ego na nich ńepós³ali.
Serby teke swójim p¶ibogam w¹ake hopry p¶ino¹owachu, ako p³ody z póla, chlģb a tykańce, a rģzachu teke wótergi k jich cesęi zwģąata, ale ¾edńe lu¼i. W casu t¹a¹nych wójnow z Nimcami jo sna¼ pla podzajt¹nego móąa nģkotare razy se sta³o, a¾ su wótrubane g³owy swójich winikow swójim bogam k nogam k³adli.
Ze starych serbskich p¶ibogow su nam znate: k prģdnemu Swģtowit, to jo swģty dobywaą. To bģ¹o nejhu¹¹y Bog pódpo³nocnych Serbow a te¾ drugich S³owjanow. Jogo znam“e stoja¹o na kupe Rujańe; to bģ¹o z dąewa hurģzane, huglģdowa¹o ako c³ow“ek, mģja¹o pak ¹tyri g³owy, te glģdachu do ¹tyrich stronow ce³ego swģta; w jadnej ruce ¼ar¾a¹o w“eliku t¹uba³u a w drugej ruce wót¹y mjac. Swģtowit mģja¹o te¾ swójogo kóńa, ken¾ bģ¹o bģ³eje barwy, a kótarego¾ jogo rher¹niki tąebachu, ga¾ zwģsęowa¶ k¶ģchu. Z dalokich zemjow, te¾ z Pólskeje a Českeje pórachu se pobo¾ne du¹e a pósolstwa na kupu Rujanu), aby tam Swģtowita cesęili.
Drugi p¶ibog starych Serbow bģ¹o Radogosę. K¶ģchu-li na wójnu, ga jogo wó radu p¹a¹achu a jogo wósebńe cesęachu. W mģsęe Rģdore we Welikogrodskej stoja¹o jogo zname w templu. To znam“e huglģdowa¹o take ako c³ow“ek a mģja¹o na g³ow“e w“elikego pta¹ka z hup¶estrģtyma k¶id³oma. Lģc su dolno³u¾yske Serby Radogosęa cesę³li, to ńejo ni¼i zapisane.
Zasej drugi p¶ibog bģ¹o Triglaw. Ten mģja¹o swójo mģ wót swójich t¶ich g³owow, z kótarymi¾ bģ¹o jogo zname hupy¹ńone. Znate jo, a¾ mģjachu za ńogo pomorske S³owjany k¹asny tempe³ w nģtej¹em mģsęe Sęeęińe, keji¾ bu w lģ¶e 1125 roz³amany, ako tam k¹esęijaństwo dobywa¹o. Te¾ w mģsęe Braniboąe, ken¾ ma nģto mģ Brandenburg, stoja¹o nģga zname Triglawa a sna¼ te¾ we w¹akich drugich mģstach serbskego kraja.
Te¾ bogowki mģjachu stare Serby. Jadna taka bģ¹o bogowka ®ywa. Wóni wģąachu, a¾ wóna ¾yw“eńe dawa a lubosę do hut¹obow sp³o¼ijo.
Stare kroniki powģdaju teke hy¹ęi wo w¹akich drugich p¶ibogach, kótarym¾ su stare S³owjany s³u¾yli; ale na wģste ńezgonijomy, kake bģchu jich znam“eńa, teke nic, ¼o su nģga stojali a ¼o su jich cesęowali. Ale to jo wģste, a¾ su na husokich górach pla Budy¹yna w¹ake p¶ibogi stojali a su Serby je tam cesęili. Tak ma nejhu¹¹a góra tam, na kótarej¾ jo nģto husoki torm z kam“eńow natwaąony hy¹ęi nģto mģ Carnybog - Čornobóh, dokula¾ bu tam nģga tomule p¶ibogu hoprowano, kótary¾ za jich wģru ńegluku, chórosę, smer¶ a w¹ykno z³e na lu¼e sęelo. Te¾ se nam hy¹ęi nģto pokazuju w“elike kam“ene, ken¾ nģga ho³taą bģchu. Na drugej górje hoprowachu Bģ³obogu, to jo bģ³emu Bogoju, ken¾ jim gluku, strowosę a w¹ake ¾ognowańe hobra¼owa¹o.
H. Jordan, Drobence ze serbskeje histonje
zpģt na obsah 
Dal¹ķ: P¶i p¶ģzy