|
- Páta | - Srbská èítanka | - |
Mjaze Drì¾d¼anami a Mi¹nom na lìw´em brjoze £obja rozpadañki gródu "Sedym dubow" la¾e; na tom mìsæe nìt ma³a cerkwja "P¹osarikowa cerkwja" pomìnjona stoj.
Hoko³o lìta 1000 tam stoja¹o mócny grod, na kótrem¾ sej¼a¹o knìz Wro¶is³aw. Ten ju¾or bì¹o p¶ija¶el nimskego kej¾ora, kótary¾ p¶i¼o raz na hoglìdy ku Wro¶is³awoju. Ten kej¾oroju pokaza swój grod a pótom jogo wje¼a¹o do gumna, ¼o¾ jomu p¶edstawi swójich ¹esæ synow. "Ja mìnim, a¾ ty ma¹ sedym synow," ¼a¹o kej¾or. - "Nic," jo rjak³ Wro¶is³aw; "mam jich jano ¹esæ!" - No! wótegroni kej¾or: "jo-li tak, pótom tuder saj¼im ¹esæ dubow na hopomnje¶e, a¾ ja was hopyta³." Pótom kej¾or hury ¹esæ dubow a je saj¼i. Na to kej¾or grod hopu¹æi, a Wro¶is³aw ze swójimi synami za nim na wójnu p¶e¶iwo £u¾ycanam ¶ìgñe¹o.
W prìnej bitwje pak bu jadyn jogo synow zabity wót nìkakego carnego ry¶arja ³u¾yskego. Ga¾ pak bu we drugej bitw´e drugi syn z ruki togo samego ry¶arja zabity, Wro¶is³aw wì¼e¹o, kto ten ry¶aà jo, kotary¾ jomu synow zabija. To bì¹o jogo star¹y syn, kótarego¾ wón bì¹o zaprì³ p¶ed kej¾orom. Tak w ku¾dej bitw´e jadyn syn Wro¶is³awa zginu a¾ do najm³od¹ego, kótry¾ bì¹o doma wósta³. Wro¶is³aw z tu¾yce a njespokojonej wìdobnosæi humrì. Tak bu najm³od¹y syn knìz na wó¶cojskem gro¼e.
Pó nìkakem casu ku wrotam grodu póselstwo p¶i¼o wót Mi¹ka, hukazujce wjele dobrego wót Mi¹ka a groñece, a¾ ten p¹osy, aby Mi¹ko mog³ do grodu stupi¶ na nócowanje ze swójej ¾onu a swójimi ¼i¶imi a ze swójimi lu¼imi, a a¾ nazajt¹a co dalej ¶ìgnu¶. M³ody knìz jich pu¹æi¶ ka¾o. Po p¶iwitañu a hugosæeñu jogo do gumna wje¼a¹o. Tam Mi¹ko brat¹a hop¹a¹a, wecga jo grod pomìnjony "¹esæ dubow." M³od¹y brat¹ wótegroni: Togodla, a¾ jo kej¾or, ako jo nana hopyta³, saj¼i³ ¹esæ dubow. Mi¹ko rjaknu: "Nas jo by³o sedym a ja som najstar¹y! ¬oga jo mój dub?!" - "Tebe njebì¹o doma," ¼a¹o m³od¹y; "togodla saj¼i kej¾or jano ¹esæ.'' - Mi¹ko se rozgori a huryw¹i m³ody dub saj¼i jen do drugich. Ga¾ pak m³ód¹y na to s³owko piknu, jogo Mi¹ko zabi a k¶iknu: "Wot nìnta se grod sedym dubow bu¼o mjenowa¶, a ja som knìz na ñom!"
Kej¾or to zgóniw¹y, z wójskom p¶i¶ìgnu a grod hoblagnu, a ga¾ jen doby, wón w¹ykno spali. P¶i tom bu teke Mi¹ko zabity, ale jogo ¾ona ze synoma Tugomìrom a Stojgnìwom hubìgnu p¶ez pódzemski chód a p¶i¼o do £u¾yce. Pó dlej¹ym casu Tugomìr a Stojgnìw na rozpadañki wó¶cojskego grodu p¶i¼o¹tej a p¶i tych sedym dubach w gumnu p¶i swójich bogach p¶isega¹tej, a¾ 'cotej se na kej¾oru pomsæi¶. Pótom dwa mócnej kija hurìza¹tej z Mi¹kowego duba.
W tom pasu markgrofa Gero t¶i¼asæa serbskich knìzow z £u¾yce hukaza na gósæinu. Teke Tugomìr a Stojgnìw plìja¹tej na co³ñe po £obju do Mi¹na a dokul¾ bì¹tej mu¾a z knìszkego rodu, jima nicht p¶istup njemó¾a¶o hobara¶. Ale Gero ju¾ peàej jima bì¹o p¹awo nosenja bronjow wótsu¼i³, togodla wónej p¶i¼o¹tej jano ze swójima dubowcoma. Stojgnìw na co³ñe wósta, Tugomìr pak se na grod póda. Tam na gro¼e bìchu ju¾or Nimcy a Serby zgroma¼one; Serby na jadnej stroñe blida sej¼achu a Nimcy na drugej. Wóni ¶i jadyn drugemu ñedowìrjachu. Njed³ugo teke p¶i¼o do zwady a potóm do bitwy. Ned Tugomìr skócy na blido ku Geronoju a ze swójim kijom jomu prasnu na g³owu, ale deri jomu jano na ram´e. Gero pak kaza jogo skóñcowa¶ a hop¹a¹a jogo: "¬oga jo twój brat¹?" - Tugomìr jomu wótegroni: "Ñoco¹ ¼en teke wì¼e¹, ¼o jo mója ¾ona a móje ¼i¶³?" a pótom skóñcy. Mjazetom buchu w¹ykne Serby zabite, jano jadyn z grodu hubìgnu k £obju a Stojgnìwu k¶iknu: "Hubìgñmy na drugu stronu, w¹ykne su zabite!" - To¶ Stojgnìw wjas³owa¹o co¾ mó¾a¹o, ale hosrje¼a rìki se z³ama to dubowe wjas³o, to ñewìrne dàowo, a hobej smer¶ namaka¹tej we £obju. -
Styr¼asæa lìt pózd¼ej w nalìtnej nocy p¶i swìtle m´aseca z gusæiny stupi na rozpadañki "Sedym dubow" è³owjek z kijom w ruce a z mìchom na rameñu, pu¹æi kij a po³o¾y mìch na zemju. Pótom se rozglìdowa¹o a caka¹o. Po chylce drugi è³owjek p¶i¼o na te rozpadañki, a ten prìñ¹i ¼a¹o: "Ah, ty tuder ju¾ sy, luby mi¹ter, hew su te p´eñeze!" a p¶i tom wón tomu drugemu póda ten ¶ì¾ki mìch a kaza¹o jomu: "Twaà mì tu cyrkwju, ka¾ som tebe kaza³, b¼ez kom¼eña!"
W drugem le¶e tam nowa cerkwicka stoja¹o, a chto ten bì¹o, ako bì te p´eñeze da³? Syn Tugomìra to bì¹o, ken¾ bì¹o ju¾or k¶ìsæijan, a peñeze wón bì¹o p¹osy³ pó cuzem kraju a¾ do W³oskeje, a wjele lìt wón bì¹o p¹osy³, a¾ bì¹o tolik nazbìra³, a¾ mó¾a¹o tu cyrkwicku natwari¶, kótara¾ hy¹æeà ¼insa tam stoj.
Jan Gre¹ko, £u¾ica 1899.
zpìt na obsah 
Dal¹í: Pla rowa